maandag 1 december 2014

FEMINISME (uitleg)

Feminisme - uit het Frans féminisme, van de Latijnse woordstam femina = vrouw - is de verzameling maatschappelijke en politieke stromingen of bewegingen die ongelijke (machts-)verhoudingen tussen mannen en vrouwen kritisch analyseren en vrouwenemancipatie nastreven. Een ander begrip dat in deze wordt gebruikt is vrouwenbeweging. Verschillen tussen mannen en vrouwen die mannen direct of indirect bevoordelen, dienen in deze maatschappijopvatting te worden opgeheven. Het feminisme komt op voor vrouwenbelangen, streeft juridische en feitelijke opheffing na van ongelijkheden tussen mannen en vrouwen, ijvert voor lichamelijke autonomie voor vrouwen en het op een gelijkwaardige en evenwichtige manier onder de aandacht brengen van onderwerpen die belangrijk zijn voor vrouwen en strijdt tegen huiselijk en seksueel geweld. Het feminisme kent vele stromingen die op elkaar bouwen maar soms tegen elkaar gericht zijn.
Gepost door op Geen opmerkingen:

Ideologie

Vrouwen zijn eeuwenlang op een andere manier gewaardeerd, beoordeeld en behandeld dan mannen, bijvoorbeeld op het gebied van onderwijs, vergoeding voor werk, eigendom, vererving, seksualiteit, deelname aan het openbare leven en kiesrecht. Het mannelijk denken en doen stond centraal, het gedachtegoed dat overheerste was, dat vrouwen "anders" waren en op grond daarvan een andere bestemming, rol en plaats in de maatschappij hadden dan mannen. Tussen mannen onderling bestonden ook grote verschillen op basis van eigendom, seculiere of religieuze macht en afkomst, deze verschillen werden kritisch geanalyseerd en bestreden door bewegingen als het communisme, socialisme en anarchisme. In het feminisme gaat het om alle vormen van onderscheid tussen mannen als klasse en vrouwen als klasse.
Zo werden vrouwen in Nederland en België op grond van wettelijke regels of gewoonten vele eeuwen niet toegelaten tot politiek of openbaar bestuur, tot ambachten en beroepen, school of universiteit, konden de meesten geen zelfstandige rechtshandelingen verrichten, golden democratische rechten niet voor hen en liep vererving via de mannelijke lijn. Werk dat vrouwen deden werd ofwel niet waargenomen, of het werd niet beschouwd als werk en zelden beloond. Werk van mannen stond maatschappelijk in het middelpunt, werd beschouwd als beroep of ambacht, beschermd door regels en beloond in geld of goederen en/of statusverhoging.
In de jaren zeventig van de negentiende eeuw was Aletta Jacobs de eerste vrouw in Nederland die een Hoogere Burgerschool bezocht, studeerde en zich als arts vestigde (1878). In kranten werd ze grof bespot en een van haar broers verklaarde haar voor dood. In België werd het vanaf 1880 voor vrouwen mogelijk te studeren en was Marie Popelin de eerste vrouw met een academische graad. Popelin werd echter geweigerd als advocaat.
Tot het begin van de twintigste eeuw waren vrouwen (net als de meerderheid van mannen) uitgesloten van het kiesrecht. Tot in de jaren zestig van de twintigste eeuw was het in Nederland gebruikelijk dat vrouwen automatisch hun baan verloren zodra ze in het huwelijk traden, voor vrouwelijke ambtenaren was dit wettelijk vastgelegd. Gehuwde vrouwen waren tot die tijd juridisch handelingsonbekwaam. Tot in de jaren tachtig van de twintigste eeuw hadden gehuwde vrouwen aanzienlijk minder rechten in de sociale zekerheid, was een gewelddaad als verkrachting niet strafbaar wanneer dit door de echtgenoot gebeurde en bestond voor vrouwen geen recht op gelijk loon.
In de meeste landen met een kapitalistisch regime is op dit gebied sinds 1980 veel veranderd in een voor vrouwen positieve richting. In landen waar na 1945 een communistisch staatsbestel werd ingevoerd kregen vrouwen op de terreinen opleiding, werk, inkomen en sociale voorzieningen al snel ongeveer dezelfde rechten als mannen, maar een deel daarvan werd met de herinvoering van het kapitalistische staatsbestel teruggedraaid. Ook in veel andere landen zijn golfbewegingen te zien: na veranderingen die achterstanden van vrouwen wegwerkten, volgen tendensen in een voor vrouwen negatieve richting.
Gepost door op Geen opmerkingen:

Feminisme als beweging (2golven)

Het feminisme als beweging heeft in Nederland en België twee golven gekend:
Gepost door op Geen opmerkingen:

Bekende feministen


Historische vrouwen die een symboolwaarde hebben binnen het feminisme:
Gepost door op Geen opmerkingen:

Kritiek

Het feminisme heeft sinds haar opkomst bloot gestaan aan kritiek uit diverse hoeken van de samenleving. De kritiek is in een aantal aspecten en richtingen te verdelen:
  • Kritiek op de praktische gevolgen van de feministische beweging.
  • Kritiek op het door sommige feministen aangehangen principe van positieve discriminatie
  • Kritiek op extreme feministische opvattingen.[bron?]
  • Kritiek op het feminisme als ideologie
  • Kritiek op de gelijke behandeling van mannen en vrouwen
  • Kritiek op de gelijkberechtiging van mannen en vrouwen
Deze kritiek uit zich in een aantal verschillende stromingen die zich zowel ter linker als ter rechterzijde van het politieke spectrum begeven en waarbij vaak ook vrouwen zijn betrokken. Zo stellen tegenstanders dat de tweede feministische golf de stabiliteit van gezinnen heeft aangetast. Zij baseren zich hierbij onder andere op het sterk gestegen percentage van echtscheidingen. Verder zou het feminisme hebben geleid tot ongelijke behandeling van mannen, met name tot vaderschapsdiscriminatie. Sommige vrouwenvoorzieningen waren omstreden, zoals de blijf-van-mijn-lijfhuizen.[22]
In het eerste decennium van de 21e eeuw wordt het westerse feminisme verweten nauwelijks oog te hebben voor schendingen van vrouwenrechten in de islamitische wereld.[23][24]
Gepost door op Geen opmerkingen:

Feminisme in religies

Islamitisch feminisme - Binnen de islamitische wereld ontstonden in de loop van de twintigste eeuw feministische bewegingen, dit wordt wel moslimfeminisme genoemd, hoewel veel van de actoren zelf bezwaar tegen deze term hebben. Schrijfsters als de Marokkaanse Fatima Mernissi en de Egyptische arts Nawal el Saadawi verzetten zich in hun werk tegen de onderdrukking en rechtsongelijkheid van de moslimvrouw. Zo is bijvoorbeeld de getuigenis van een moslimvrouw binnen de islamitische wetgeving slechts de helft waard van die van een man, en bij erfenissen heeft zij slechts recht op de helft van waar een man recht op heeft. In sommige moslimlandenworden daarom als concessie enkele oude shariawetten en tradities voorzichtig losgelaten. In Marokko bijvoorbeeld werd eind 2003 een wet aangenomen die vrouwen meer rechten geeft bij echtscheiding en erfeniskwesties.

Christelijk feminisme - Christelijk feminisme is een tak binnen de feministische theologie die het Christendom interpreteert vanuit het oogpunt van gelijkheid van man en vrouw, en die deze gelijkheid als noodzakelijk voor een volledig begrip van het Christendom beschouwt. Christelijke feministen geloven dat God niet discrimineert op basis van geslacht.[20][21]
Gepost door op Geen opmerkingen:

Actuele situatie

Bij de participatie in verschillende beroepsgroepen, het openbare leven, de media, het bestuur van openbare organen en rechtspersonen bestaat ook tegenwoordig nog geen gelijke verdeling tussen mannen en vrouwen. Eeuwenlang denken in tegenstellingen als "zacht-emotioneel-intuïtief-ontechnisch-verzorgend" en "hard-beheerst-zakelijk-technisch-jagend" is niet in 100 jaar te veranderen. Vrouwelijke studenten kiezen nog steeds vaak uit een bepaalde groep vakken die "soft" wordt genoemd, terwijl mannen vakken kiezen die als "exact" bekendstaan. Maar in mediterrane landen als Italië, Turkije en Iran studeren wel ongeveer evenveel vrouwen als mannen een vak als natuurkunde.
In beroepsgroepen, zoals kapper, verpleger, secretaresse en schoonmaker zijn vrouwen oververtegenwoordigd. Dit soort "vrouwelijke" beroepen wordt minder gewaardeerd en slechter betaald dan soortgelijke functies die door mannen worden bekleed. Als een man schoonmaker is mag hij vaker een wagen of apparaat besturen.[bron?] Beroepen in de bouw en techniek staan nog steeds niet echt open voor vrouwen. Stelsels van functie-omschrijvingen en schaalindelingen bij grote instellingen of cao's werken hier aan mee. Voor traditionele mannenberoepen worden vaak meer functie-trappen ontworpen en daardoor meer mogelijkheden voor carrièrestappen en salarissprongen dan voor traditionele vrouwenberoepen. De CAO Theater kent bijvoorbeeld vijf functietrappen in het segment Techniek en drie in het segment Atelier. Dit zou volgens sommigen te wijten zijn aan een nog steeds aanwezige - doch meer verborgen - discriminatie van vrouwen of anders geformuleerd: eenzijdig voortrekken van mannen.
Beleid en inhoud van oude en nieuwe media wordt overwegend door mannen en mannelijk denken bepaald, op internet zijn bloggers en commentatoren bijna zonder uitzondering man.[bron?] Nederlandse radiozenders hebben weinig vrouwelijke presentatoren, bij popzenders is het uitzonderlijk. Tenslotte zijn er nauwelijks vrouwelijke dirigenten of regisseurs.
Het feminisme is als sterke maatschappelijke beweging in de westerse wereld aan het eind van de twintigste eeuw vrijwel verdwenen, ondanks nog ogenschijnlijk bestaande ongelijkheden tussen mannen en vrouwen vanuit het oogpunt van een feminist. Het feministisch of emancipatorische gedachtegoed is voor een deel opgenomen in de hoofdstroom van de algemene mensenrechten, zoals zij door de Verenigde Naties worden beschermd. In september 2010 is in het EU-parlement belangrijke regelgeving tegen geslacht-ongelijkheid aangenomen.
Gepost door op Geen opmerkingen:
Abonneren op: Reacties (Atom)